اوز الگوی توسعه متوازن

بدریه جوکاری: پیشتر از اوز نوشته ام، این شهر دوست داشتنی. اینجا می خواهم به یک مقایسه تطبیقی بین زادگاهم بنارویه و شهر اوز دست بزنم. شاید تا همین چند سال پیش من هم مثل خیلی از اوزی ها نمی دانستم چقدر گویشمان به هم نزدیک است. گویش زبانی که اوزی ها در مناقشه و گیرودار بحث بر سر انتخاب نامی برای زبان اچمی یا لارستانی جنوب فارس، آن را «خودمونی» می نامند و چه اسم زیبایی.

آدم با آن احساس راحتی می کند. از اسم زبان پیدا است که آدم اگر در تهران باشد یا لندن، نیویورک یا دبی، دوست دارد با رفیقی با همین زبان درد و دل کند و تا عمر دارد فراموشش نشود خودمونی حرف زدن را. گویش مردم بنارویه فارغ از کشیدگی و پیچ و خم لهجه لاری ها و گراشی ها، به اوز نزدیک تر است. معمولا در جنوب فارس نام بنارویه را در کنار و در مقایسه با «جویم» می آورند؛ شاید بدان خاطر که این دو شهر همسایه در قدیم پیوستگی عمیقی داشته اند؛ اما درباره زبان مورد تکلم، بنارویه بسیار به اوز نزدیکتر است.

در اوز یا بنارویه کودک لب به زبان خودمونی می گشاید ولی در جویم بیشتر جوانان و میانسالان دیگر قادر به تکلم به این زبان نیستند چه آنکه در مورد حفظ آداب و رسوم مراسم مختلف سنتی نیز چنین است. معمولا شهرهایی مثل جویم و جهرم که فرهنگ زبان باستانی خود را به گوشه ای رانده اند، بیشتر به سمت پیشرفت هل داده شده اند؛ اما اوز خود را در این کارزار ناگزیر نیافته است؛ هم اصالت و فرهنگ و زبان خود را به عنوان گنجینه ای جداناشدنی حفظ کرده و هم شتابان به سوی پیشرفت دوان است و این همزیستی مدرنیته و سنت، نبوغ می خواهد.
اوزی ها برحسب همین روحیه قدرشناسی میراث گذشتگان، تمام آثار ملموس و ناملموس خود را حفظ کرده اند. برکه ای (آب انباری) در اوز نمی یابید که مخروبه باشد و برعکس اوزی ها با صرف هزینه های ساماندهی شده، سعی در مرمت، بازسازی و حتی ایجاد برکه ها دارند؛ امری که در بنارویه به شدت مغفول مانده است تا جایی که با قاطعیت به شما بگویم: اگر در بنارویه برکه ای دور از شهر دیدید یقین بدارید که هنوز دست مبارک شهرداری و مسئولان و مردم بدان نرسیده تا به مخروبه ای تبدیلش کنند. وگرنه بنارویه کم آثار تاریخی و برکه و بادگیر نداشته است.
یکی از مهمترین مولفه های پیشرفت، توسعه دانش در همه زمینه ها است و در مقابل مهمترین علت عقب ماندگی، دوری از خردورزی و دانش اندوزی است. شاهد من این سخن بسیار والا از پیامبر اکرم (ص) است: «یک ساعت تفکر بهتر از هفتادسال عبادت است». بنارویه از این بعد نیز دچار فقری سازمان یافته است. فقری که هم مسئولان بالادست، هم مسئولان درون جامعه بنارویه، هم نخبگان و هم مردم بدان دامن زده اند. این در حالی است که اوز الگوی توسعه دانش را در همه زمینه ها طراحی و دنبال کرده است. دانش اندوزی در این شهر آرام، جایگاه ویژه ای دارد. از رسیدگی خیرین به امر والای آموزش و پرورش گرفته تا  و طراحی شهری که قلم را ارج می نهند.
اوز تا آنجا پیش می رود که می شود نامزد پایتخت کتاب کشور و بنارویه تا آنجا افول می کند که حتی از اداره آموزش و پرورش محروم است، رشته های بسیار مهمی مانند تجربی را ندارد، از وجود مراکز آموزشی غیرانتفاعی و دانشگاه ها محروم است و تنها کتابخانه آن سال ها است اقامتگاه احشام است.
باید نوشت. باید درس گرفت. نمی توان دائم گریخت و سانسور کرد. باید با آگاهی تمام از داشته ها و نداشته ها، از زیبایی ها و کاستی ها گفت. از قلعه های چند هزارساله سترگ، قد برافراشته بر قامت بنارویه. باید پرداخت به قدمت بنارویه کهن. باید به جلو گام برداشت و برای این دو شهر زیبا آرزوی توسعه، توسعه و توسعه کرد.

منبع: شماره نوزدهم فصل نامه با پیام دانش اوز