جلوه های عشق ورزی به شهر 

.

بهرام رفیعی، عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی مرکز اوز

ویل دورانت نویسنده کتاب ۱۱ جلدی تاریخ تمدن می گوید که تمدن رودی است با دو ساحل. وی چنین می اندیشید که بیشتر تاریخ نگاران تنها به خود رود توجه دارند «که گاه به دست آنانی که می کشند و می دزدند و غوغا می کنند پر از خون شده است».

دورانت اما تلاش فرهنگی خود را در مجموعه ی عظیم تاریخ وقف نوشتن حوادثی کرد که در دو ساحل رود اتفاق افتاده و می افتد.

جایی که به قول او مردمان گمنام خانه می سازند، عشق می ورزند، کودک می پرورند، آواز می خوانند، شعر می خوانند و مجسمه می سازند.

 وقتی تاریخ را ورق می زنیم و گفته های ویل دورانت را مرور می کنیم افسوس می خوریم که آن جلوه های عشق ورزی در شهر ما کجاست؟ ای کاش قلعه ای که روزی نماد قدرت اوز بود و بازار که نماد اقتصاد اوز و مدرسه بدری -که به گفته بزرگان و قدما در تمام ساختمان پر ابهت آن حتی یک چوب هم به کار نرفته بود و سقف و درها و دریچه ها همه به صورت طاقی بوده است- امروز بود و همچون نماد فرهنگی، مردم به تماشایش می نشستند. حفظ میراث فرهنگی چه در سطح ملی و چه در سطح محلی همیشه جزء افتخارات بوده است. امروز اگر ایران را جزء ده کشور اول در زمینه دارا بودن آثار باستانی و جاذبه های گردشگری قلمداد می کنند به خاطر بسیاری از سرمایه های فرهنگی ماندگار آن است.

اگر بنا بود که در استان فارس شهرها را براساس تعدد آثار باستانی و فرهنگیشان رتبه بندی کنند، در صورت عدم تخریب بناهای فوق الذکر، به طور قطع اوز را هم جزء ده شهر اول در زمینه آثار باستانی محسوب می کردند.

نگارنده معتقد است که ما می توانیم این ظرفیتهای تاریخی را به منزله سکوی پرتاب خود در دنیای مترقی امروز قلمداد کنیم وگرنه گذشته که گذشته است و تاریخ هم پرستش قبرها و افتخار به گذشته نیست.

مهرداد خدیر، مدیر مسئول هفته نامه ی امید جوان تهران، در زمان دیدارش از اوز گفته بود مردم اوز فراتر از آن چه که تصور می کنید اهل فرهنگ هستند.

اوز طبیعتی خشک دارد و نشانی از سرسبزی و آب به چشم نمی خورد اما نبض زندگی در آن بسیار می تپد. دانش و فرهنگ و درک سیاسی بسیار بالاست. وی حتی تفاوت در نوع پوشش و مناسبات اجتماعی مردم اوز را تامل برانگیز و نوعی پتانسیل در جاذبه های گردشگری می دانست.

یکی از مزایای دعوت از شخصیت ها این است که می توانیم راز دلبری زادگاه خویش را در آیینه نگاه دیگری بینیم:

خوشترآن باشد که سردلبران                    گفته آید در حدیث دیگران

از افتخارات گذشته ی منطقه، ظرفیت های مدیریتی، فرهنگی و اقتصادی بود که می توانستیم در قالب مدرسه، قلعه و بازار ببینیم.

زمانی با ساخت تفنگ حرف اول را در صنعت می زدیم و نبض تجارت از کرمان گرفته تا یزد، بندرعباس، هند و کشورهای حوزه خلیج فارس در دستمان بود. در اوز بازار قیصریه داشتیم و در بندرعباس بازار اوزی ها و نیاکان ما در همان زمان در اوز به سبک نوین مدرسه می ساختند و رابطه ی معناداری بین علم و صنعت به نمایش می گذاشتند.

اختلاف هایی هم بود؛ هم در سطح مدیریتی و هم در سطح آموزشی و فرهنگی.

در سطح فرهنگی و در سال ۱۲۸۵ ش، فردی به نام میرمحمد میرعالم اوزی در صدد تاسیس دبستانی بوده است که با مخالفت عده ای روبرو شد. وی سرمایه خود را به بندر عباس منتقل کرد و مدرسه ای تحت عنوان جاوید ساخت و  بعدها بسیاری از مسئولان و بزرگان بندرعباس از دانش آموختگان همین مدرسه بوده اند.

در سالهای بعد افراد خیر و افکار مترقی این فکر را دنبال کردند و در ۱۳۰۷ برادران بدری (حاج محمدعلی و حاج محمدسعید) موفق به احداث دبستان بدری می شوند. به همت بازماندگان این خاندان، این عمارت تاکنون چندین مرتبه بازسازی شده است و با عنوان «دبستان دخترانه بدری» همچنان به حیات فرهنگی خود ادامه می دهد.

بنابراین، حفظ آثار ارزشمند تاریخی می تواند ما را در پیشبرد اهداف فرهنگی و اقتصادی شهرمان یاری رساند.

منبع: شماره هشتم فصل نامه با پیام دانش اوز