ماجرای لار و لارستان

حسن هوشمند:

دوست بزرگواری از شهرستان خنج با ارسال تعدادی از فایل های صوتی فرهیختگان خنجی و اظهار نظر آنان پیرامون زبان رایج منطقه زبان لاری یا اچمی ، پرسیدند : این اختلافات از کجا ناشی می‌شود و واقعیت امر چیست ؟

دوست عزیز آنچه طی این روزها نقل محافل کاربران فضای مجازی در این حوزه جغرافیایی شده است به هیچ وجه مرا دچار شگفتی و تعجب نکرد من در دی ماه ۱۳۹۸ با حضور در شورای محترم اسلامی لار خدمت منتخبین مردم و اعضای پارلمان محلی شهر با ذکر مصادیقی از آنچه وحدت و یکپارچگی مردم لارستان را تهدید می‌کند و تضعیف شهر لار را خواهان است ابراز نگرانی کرده و در جهت برون رفت از این شرایط نامیمون پیشنهاداتی نیز ارائه کردم ؛ اما در کمال تاسف نادیده گرفته شد امروز در پاسخ به سوال جنابعالی اجازه می خواهم در حد حوصله شما و سایر دوستان فضای مجازی به این پرسشی که ذهن بسیاری از مردم را مشغول کرده است پاسخ دهم .

قبل از این به صورت خلاصه عرض کنم ، آنچه به عنوان زبان اچمی مطرح است در حقیقت تلاشی است از سر کینه و دشمنی محدود اشخاصی که نمی خواهند یا نمی توانند بزرگی و عظمت لارو مردم ساکن در این شهر را ببینند . لذا پیوسته می کوشند به سایرین و به ویژه به مرکز نشینان گوشزد کنند که شهر کهن و تاریخی لار شهری است همچون سایر نقاط پیرامون و هیچ وجه مشخصه ای ندارد. به همین دلیل روزی روی کباب لاری حساس می شوند و نام آن را تغییر می دهند و روز دیگر زبان لاری را مصادره کرده و آن را اچمی می نامند .

در حالی که اچمی نه زبان است و نه لهجه و گویش بلکه واژه ای است که نقش فعل را در دستور زبان مردم این سامان ایفا می‌کند و کاربرد آن در قالب زبان امری زشت و بی اساس است .

آنچه مردم این مناطق به آن تکلم می‌کنند زبان لاری است حتی کاربرد زبان لارستانی نیز مصداق ندارد البته بحث زبان لاری یا لهجه لاری یک امر دیگری است که شرح آن در این مقال نمی‌گنجد و موضوعی است که بایستی تخصصی به آن پرداخت . بنابراین صحیح کلمه زبان لاری است .

اینکه پرسیده اید واقعیت امر چیست ؟ لازم می دانم به صورت خیلی خلاصه به استحضار برسانم ، که در عصر پیشدادیان و در روزگار کیخسرو کشور پهناور ایران را به چند اقلیم مختلف تقسیم کرده و امور هر اقلیم را به پادشاهی سپردند . مثلاً اصفهان را به خاندان گودرز، سیستان را به خاندان رستم و لارستان یا لاد را به خاندان گرگین میلاد بخشیدند . لذا شهر لار و منطقه لارستان جایی است که روزگاری با اصفهان دم از همسری می‌زده و اینکه در نخستین لشکر کشی کیخسرو به سرزمین توران و درخواست اعزام سپاهیان اقالیم مختلف در قشون اعزامی از لارستان بیش از یکصد پهلوان نامدار با شهرت جهانی در مقیاس آن زمان حضور داشتند . در حالی که در قشون گودرز فقط ۷۹ پهلوان نامی بودند .

لارستان در قرون بعد همچنان جایگاه رفیع و مهم خود را حفظ کرد و پیوسته نامی در خور توجه داشت این روند تا اواخر قاجاریه ادامه یافت عکسی تاریخی از مراسم عبادی در منزل حاج علی ذوالریاستین موجود است که علاوه بر بحث عبادی زیباترین شکل دوستی و وحدت از بزرگان لار و لارستانی به نمایش گذاشته است . لحظه ای که حاج علی وکیل لاری در کنار رئیس علی مراد بنارویی ، جعفر دهکویی ، زکریا کوهستانی و سایر بزرگان لارستان دوش به دوش برای پیروزی بر دشمن به نیایش ایستاده اند . اما با کمال تاسف در سال‌های بعد اتفاقات ناگواری رخ داد که دامنه تفرقه و چنددستگی را گسترش داد و تاسف‌بار اینکه دست هایی از بیرون در کار بود تا وحدت و یکپارچگی مردم منطقه را خدشه دار سازند . به عنوان مثال رابطه بسیار دوستانه اهل سنت و شیعه ساکن در منطقه و ارتباط نزدیک آنها نادیده گرفته می‌شود ، اما اختلافات کوچک و جزئی که در هر شهرستانی ممکن است رخ دهد و خیلی زود فراموش شود ، در این شهرستان بزرگنمایی شده و به آن دامن می‌زنند . هدف از وقوع این اتفاقات ایجاد تفرقه و ضعف لار و لارستان است .

نباید از انصاف گذشت که با شروع انقلاب شکوهمند اسلامی مردم لار در یک اقدام تحسین برانگیز سعی کردند به وحدت و همبستگی منطقه کمک کنند به همین دلیل در انتخابات مجلس از دو نماینده منتخب هیچکدام لاری نبودند ؛ اما با کمال تاسف این روند مطلوب و شایسته ادامه نیافت به طوری که در سال‌های بعد دامن افتراق گسترش یافت و مردم مناطق کم کم از یکدیگر فاصله گرفتند . به نظر می‌رسد نیرویی قوی دست اندرکار است تا این شهر کهن و تاریخی و مردم خوبش را هر چه بیشتر تضعیف کرده و از گردونه اقتدار خارج سازند .

 متاسفانه در فضای مجازی بیش از این نمی توان به بحث ادامه داد اگر خدا بخواهد در آینده مقاله مفصلی تهیه و در اختیار رسانه‌های منطقه قرار خواهد گرفت .

حسن هوشمند/ ۱۷ / ۱ / ۹۹